William Wallace sinh năm 1270 ở Elderslie, Renfrewshire trong một gia đình quý tộc Scotland. Rất ít người biết đến tuổi thơ và những năm đầu của cuộc đời của ông.

Năm 1296, Vua Edward I của Anh đã lợi dụng cuộc khủng hoảng kế vị tại Scotland và đã áp đặt quyền cai trị của chính quyền Anh đối với Scotland. Edward I bắt vua Scotland - John Balliol ra trước tòa án Anh và tự xưng mình là người cai trị Scotland. Trong vòng vài tháng, tình trạng bất ổn ở Scotland đã lan rộng.

Tháng 5 năm 1297, William Wallace tấn công thị trấn Lanark, giết chết cảnh sát trưởng Anh và tình hình đã nhanh chóng trở thành cuộc nổi dậy toàn diện trên quy mô lớn. Đàn ông đổ xô tham gia cùng Wallace và Wallace đã đuổi dần quân Anh ra khỏi Fife và Perthshire. Tháng 9 năm 1297, Wallace giành chiến thắng nổi tiếng trong trận cầu Stirling. Ông đã đánh bại một lực lượng quân Anh lớn hơn nhiều. Chiến thắng này và những thành công quân sự tiếp theo đã làm suy yếu quyền cai trị của Anh đối với Scotland, đẩy người Anh ra khỏi Scotland. Vào cuối năm 1297 hoặc đầu năm 1298, ông được phong kị sĩ và trở thành nhiếp chính đại thần của John Balliol, vị vua bị truất quyền của Scotland.

Sau cú sốc thất bại ở Stirling, Edward I đã tập hợp được người Anh, và ra lệnh tiến quân về phía bắc với một đội quân lớn. Đối mặt với lực lượng quá mạnh, Wallace quyết định chiến lược tránh đối đầu và dần dần rút lui. Ông đã phá hủy vùng nông thôn khi ông rút lui, khiến Edward ngày càng phải đi sâu hơn và sâu hơn vào Scotland. Tháng 7 năm 1298, cuối cùng quân Anh đã đối mặt với quân Scotland tại gần Falkirk. Kị binh quân Anh bao vây quân Scotland nhưng không thể phá vỡ được đội hình phòng thủ của lính giáo Scotland. Cuối cùng, quân phòng thủ Scotland bị tiêu diệt hoàn toàn bởi lính cung dài của Anh. Wallace đã trốn thoát vào khu rừng phía sau. Ông từ chức giám hộ và chức vị được kế thừa bởi Robert Bruce và John Comyn.

Wallace sau đó bỏ trốn ra nước ngoài, tung tích của ông ít được biết đến. Đáng chú ý, ông đến Pháp để tìm kiếm sự ủng hộ cho chính quyền Scotland. Năm 1303, ông trở lại Scotland. Năm 1304, ông xuất hiện trong cuộc đụng độ ở Happrew và Earnside.

Trong lúc vắng mặt của ông, Robert Bruce đã chấp nhận một cuộc ngừng chiến với Edward I và vào năm 1304, John Comyn chấp nhận các điều kiện của Anh. Trong các điều khoản, Wallace phải bị loại trừ và nhà vua Anh đã đưa ra một khoản tiền lớn cho bất cứ ai bắt hoặc giết được ông.

Ngày 5 tháng 8 năm 1305, Wallace bị một hiệp sĩ Scotland - John de Menteith bắt và giao cho người Anh ở gần Glasgow. Sau đó ông được đưa đến London. Ông bị buộc tội phản bội và chống lại nhân dân. Ông bác bỏ và nói rằng:"Tôi không thể là kẻ phản bội Edward vì tôi chưa bao giờ là người dân của ông ta". Ngày 23 tháng 8, ông bị hành quyết tại tháp London. Ông bị treo cổ nhưng không để chết, bất tỉnh, bị lột truồng và kéo quanh thành phố, bụng bị đốt, sau đó bị chặt đầu và phanh thây. Đầu của ông được treo trên Cầu Luân Đôn, và tứ chi của ông được đưa đến treo ở Newcastle, Berwick, Stirling và Perth.